Dobol A sa Dobol B interview ni Senator Win Gatchalian kasama si Arnold Clavio at Ali Sotto ukol sa e-commerce

Q: Paano ka magsasauli ng item, ano yung nakikita niyo Sen?

SEN WIN: Ngayon may proteksyon at habol dahil ang unang itatayo natin ay ang yung e-commerce bureau sa loob ng Department of Trade and Industry para maprotektahan yung sellers and buyers natin dahil hindi lang naman yung na aabuso yung buyers natin, naabuso din ang sellers. So imporante na lehitimo yung mga nagbebenta at yung mga bumibili ay meron rin silang pananagutan. So ganitong punto importante po na nagpaparehistro yung mga legitimate sellers at imo-monitor ng Department of Trade yung mga conditions ng mga pagbebenta ho nila.

Q: May nilabas na memorandum circular ang BIR na kailangan mo irehistro yung mga sellers, mga online sellers. Pero nagkamali lang yung bubuwisan sila?

SEN WIN: Iba naman yung pagbubuwis dahil itong pagrerehistro ay pagbibigay ng proteksyon, yung pagbubuwis hindi naman maganda yung timing dahil marami ito na lang yung pinagkikitaan nila.

Q: So ibig-sabihin sa kasalukuyang Consumer Protection Act hindi sakop yung bentahan sa ating mga social media?

SEN WIN: Meron naman saklaw pero yung e-commerce ito ay hindi saklaw dahil ang consumer protection bill natin, yung Consumer Act matagal na yan more than 20 years na yan kaya hindi na niya sakop yung ganitong mga e-commerce transactions.

Q: Pano mo hihikayatin magparehistro itong mga online sellers? Ano ang example ng protection ng rehistradong online seller?

SEN WIN: Unang-una dapat yung pagrerehistro ay online din di pwedeng online transaction itong minomonitor natin, online sellers and buyers tapos pupunta sa DTI para magparehistro, it defeats the purpose. So importante din sa pamahalaan natin na ang pagrerehistro ay online din para di na lumabas ang mga tao at mabilis.

Q: sa Memo Circular nila pupunta ka ng RDO?

SEN WIN: Dalawa yung issue dito. Isa yung pagrerehistro para magbayad ng buwis yung isa pagrerehistro para maproteksyunan ka sa pagbebenta at sa pagbibili. Yung pagrerehistro sa pagbayad ng buwis, ito yung pinagtataka ko dahil online nga yung negosyo mo pero pupunta ka sa BIR para mag rehistro, it defeats the purpose. Ito yung katunayan na hindi handa ang BIR sa pagpaparehistro sa online sellers. Pero dito sa proteksyon, ito naman ay saklaw ng DTI. Ang proteksyon na mabibigay natin ay para siguraduhin na ang nagbebenta at lehitimo at meron silang track record, meron silang papeles, kasi pag nagbebenta ka may conditions yan, pano mo isasauli, paano kung sira? Pano kung mali yung na-deliver? Yung mga conditions na yun ay present at pabor para sa ating buyers.

Q: Hindi lang yan yung mga hindi dumating talaga?

SEN WIN: Personally may experience kami, yung brother ko may ganyan na nangyari may binili siya sa isang online shop at nung bumili siya kulang-kulang, mali-mali at para mag-refund umabot ng dalawang buwa, talagang frustrating.

Q: Yung mechanism yun ba will be addressed?

SEN WIN: It will be addressed dahil ang gusto natin preventive, hindi mangyayari. So for example, ako, gusto ko magbenta online at ito negosyo ko, kung magiging negosyo ko na ito pangmatagalan dapat maparehistro ako sa DTI, ipakita ko yung papeles ko, online to lahat hindi physical at imomonitor ng DTI yung transaction natin at kung may nagreklamo malalagay yan sa records natin at yan ay papakita sa mga buyers.

Q: Are you talking about yung merchant rating?

SEN WIN: In the future magkakaroon na tayo, in fact sa US may ganyan yung merchant rating. So hindi ka bumibili doon sa mga masasama yung history at in the future ang DTI pwede rin maglabas ng mga ganyan.

Q: Ito verified na purchase, bumili talaga ito ng item na ito sa website ko tapos may mechanism, may mga nangaabuso.

SEN WIN: Maraming balita may mga online sellers talaga na umaabuso, kinukuha yung credit card number or iba-iba yung mga pinapadala so importante maproteksyunan natin yung ating mga buyers dahil marami sating buyers convenient talaga sa kanila na bumili online.

Q: One way to encourage them to register is bibili na lang ako doon sa mga rehistrado sa DTI para protected ako?

SEN WIN: Just like yung mga brick-and-mortar stores, ito yung mga physical stores na kung mali ang nabili mo at meron protection yung mga consumer for example pwede ka magpalit, pwede ka mag refund, pwede ka magsumbong sa DTI at ang DTI pwedeng patawan o kasuhan yung mga hindi magagandang sellers. Ganun dun sa e-commerce, ang DTI bibigyan ng kapangyarihan para parusahan itong mga illegal na sellers o mga sellers na hindi maganda yung intensyon o nangaabuso.

Q: Hindi ba pwedeng proteksuynan ang cosumers diyan na walang additional na bayarin sa gobyerno?

SEN WIN: Importante ang monitoring and regulation ng gobyerno dahil ito lang pwedeng takbuhan lalo na ng mga maliliit. Kung malaki ka kung ikaw ay may capacity pwede kang kumuha ng abogado kaya mo yan, pero yung mga maliliit lang natin na mga buyers ang kanilang takbuhan ay ang gobyerno at DTI lang ang pwedeng puntahan.

Q: At yung sa naging diskusyon nga namin with BIR maganda na simulan na ito Senador with your bill kasi bulag sila hindi nila alam kung ilan ang online sellers at yun nga gusto nila magkaroon ng database para bigyan ng proteksyon yung mamimili.

SEN WIN: we have to differentiate, meron kasing mga tinatawag nating mga one time online sellers or yung mga maliliit lang. dumami na nga yung mga nag susushi-bake or ube pandesal, sobrang dami na nga dahil natuto sa youtube but may mga nagbenenta na negosyo talaga nila ay yun dapat magparehistro. Nakikita ko ito na yung magiging new normal, online selling at buying marami talagang tao na nakita yung kabutihan ng online buying and selling.

Q: Mas maganda daw kung COD lagi para lagi may proteksyon?

SEN WIN: May option naman ganun proproteksyunan naman natin yung mga seller dahil may mga tao na nagpapadala pero mali yung address o ayaw magbayad. May mga ganyang cases din kaming naririnig kaya yung proteksyon is dual, yung buyer and sellers. Then may mga honest naman na naabuso din.

Q: Ano yung parusa dito? At dapat ang return dapat may certain period lang.

SEN WIN: Typically sa physical stores binibigyan ka ng one week para magsauli o one week para mag-refund kung ayaw mo yung gamit.

Q: Mahirap diyan yung sauli at bayad parang hirap na hirap yung nagbebenta dahil nahawakan na yung item.

SEN WIN: Kailangan mabilis din yung timeframe sa pagre-refund so ito yung lalagay sa implementing rules and regulations.

Q: Are you seeking also to put a cap, yung iba nagrereklamo na ang mahal ng delivery, ng shipping cost at kung meron kang isasauli, yung magsasauli ba yung magbabayad ng shipping cost to return it to the seller?

SEN WIN: That's a big debate sino ang magbabayad ng shipping at yan ay magkakaroon ng mga regulations for example nga as advertised ba yung diniliver so dapat ang magbayad niyan yung seller dahil malayo yung binenta sayo. Kaya importante din magkaroon ng registration para malaman natin kung ano yung track record netong seller.

Q: Parusa daw Sen?

SEN WIN: Depende sa situation pero pwede ang parusa ay between 100,000 to 1 million ang magiging parusa, depende sa situation at depende sa produkto.

Q: Yung Lazada at Shopee yung mga online mall na tinatawag, they will be taken into account din? May accountability?

SEN WIN: Nakikita natin yung mga virtual malls katulad ng Lazada at Shopee na hindi sila ang may-ari ng produkto pero parang mall sila na doon pumupunta yung mga buyers. Meron silang liability dito for example kung ang binenta sayo ay mali o bulok at ikaw nag ke-claim ng damages, kasama yung online mall sa damages. So hindi sila pwepwedeng maghugas ng kamay, kasama sila doon sa liability, joint sila sa liability.

Q: Robust yung buying and selling online at mahalaga yun yung consumption, yung mga consumer dapat mamili para mabuhay yung ekonomiya pero e-commerce as a source of revenue to harness that?

SEN WIN: Timing, like all taxes timing is very important. So ngayon dahil marami nga pumapasok pa lang, natututo, yung iba ginagamit itong kinikita nila sa online sa pang araw-araw nilang gastusin at especially the pandemic, laganap ito ngayon. Until now hindi natin alam kung magkaka second wave o third wave, hindi pa normal yung ating pamumuhay. So I think it's not a good time to tax the online sellers dahil dito sila kumikita at marami sa kanila nawalan ng trabaho.

Q: Actually buyers din, it took a long time bago Amazon nagpataw ng sales tax?

SEN WIN: In the future, kung humupa na at bumalik na sa normal yung ating pamumuhay, tignan natin kung itong online ay sustainable business at tingin ko sustainable. Kapag sustainable yan sa ating bansa then it's about time na tignan natin kung pano ang ating pamahalaan kumita dito sa negosyong to just like any other industry on buying and selling.

Q: Talking about sources of government revenue I think we're missing out on the potential ng Philpost because in the states lahat talaga USPS ka? At laki ng kinikita ng gobyerno.

SEN WIN: In fact if you remember ang US nagbigay sila ng social amelioration to almost 80 percent of their constituents, their population, that's close 150, 160 million people. Nagawa nila yan in less than two weeks, minail lahat sabay-sabay minail. Sabay-sabay nilang nakuha yung kanilang social amelioration dito sa atin it took us months, until now hindi pa nga tapos yung iba because nga mano-mano nating ginagawa.

Q: Atsaka yung mga pakete yung mga bumibili at binbenta ay dumadaan sa Philpost kung kunyari na-harness na nating yung potential ng Philpost. Alam niyo yung mga illegal yung mga tinatago yung drugs, baka magamit pa itong e-commerce sa pagtago ng illegal na mga substances?

SEN WIN: Pero isa sa mga nakita kong negosyo na lumago ngayon ito yung mga delivery services. Yung Food Panda, Grab Food, Lalamove. Talagang kapag umikot ka yun ang laman ng mga tindahan ngayon at maganda rin yun dahil marami tayong mga jeepney drivers na hindi nakakapasada naging drivers nila ng delivery service. Nakausap ko nga yung iba yung iba mas malaki pa yung kita ngayon kesa sa mamasada dahil walang boundary. It gave rise again to another industry na nakakatulong sa ating mga kababayan. Sa tingin ko in the future ganyan na talaga yung normal eh.

Q: Goods na galing sa China tapos hindi naman natin sila nata-tax. Diba sayang rin yun revenue for the government sana? May projection na ba magkano yung pwedeng additional revenue dito?

SEN WIN: Sa ngayon wala pa kong nakitang hard numbers dahil nga ngayon lang talaga nabigyan ng attention itong online selling. To be honest about it during the pandemic. Before ang bansa natin hindi considered as one of the e-commerce base. In fact, mahilig tayo sa malling culture, yun yung gusto natin pumunta sa mall at bumili. Mas gusto natin yun dahil nakakain tayo, malamig keysa bumili ng online. Ngayon lang during the lockdown na naging potential pala siya.

Q: At marami nang hindi babalik, meron pa rin babalik na sa mall pero nga na-experience na yung convenience?

SEN WIN: Lalo na yung traffic, yung parking when in fact naman yung mga ganitong teleconference interviews at yung mga zoom meetings, tingin ko magiging normal na rin dahil kami sa Senado kung nagi-invite kami ng resource persons kunyari sampu, sampung sasakyan yun, sampung nata-traffic dala-dala pa nila yung staff pero ngayon dahil nga sa zoom meetings, hindi sila natra-traffic, easily two hours nase-save nila kaya maraming magbabago sa pamumuhay natin.

Q: Kaya hindi naiwasan ng kasama mo magsabi ang sarap ng buhay? Peroo tignan mo yung timing binabanggit namin dito magandang pagusapan pero pag biglang revenue at tax nagiiba yung tingin ng tao, yung oportunidad niyang kumita ng onti, pero sa pangmatagalan pero hindi ngayon dahil nga wala silang ayuda at hindi nasama sa SAP.

SEN WIN: Tingin ko palaguin muna natin kung talagang nasanay yung tao at naging viable business model ito then dito natin tignan kung kakayanin i-tax itong mga ganitong negosyo.

Q: Alam na siguro nila Senador yung mga ganitong responsbilidad. Darating ang panahon kakailanganin din ng ambag sa lipunan.

SEN WIN: Marami naman naga-agree ang sabi lang nila pandemic ngayon at hindi nga natin alam kung kailan pwedeng maging normal ang ating buhay pagbigyan muna, kumbaga palaguin muna.

Q: Online selling kasi Senador kinumpara ko sa underground economy, yung nasa kalye lang pero tignan mo di mo naman sila nabubuwisan pero kumikita sila?

SEN WIN: Actually tama ka underground economy talaga siya ngayon na kahit papano nakakatulong dahil ito nga iniisip ko kung itong mga tao hindi sila nag online selling, pupunta rin sila sa gobyerno para huimingi ng ayuda. So dumiskarte sila at hindi sila humihingi ng tulong sa gobyerno dahil kumikita sila.

Q: Umorder ako not knowing na dadaan siya sa customs, ang ending post office ko pipick-upin. Diba nakakakuha ka ng notice? For example nakuha ko yung notice today which is June 17 pero ang deadline ko para kuhanin siya ay May 2, dapat kuhanin mo by May 25. Pano yun? Ang mga tao na rin sa Philpost ang nakikiusap na rin na sana tugunan ng gobyerno na ayusin sila?

SEN WIN: Kaya itong online nagbigay ng oportunidad sa atin dahil may mga bagay na nabibili natin sa Europe sa mga liblib na lugar at it connects us. Maganda rin yan pero tama ka dapat ayusin natin yung infrastrucuture natin dahil ang gusto natin convenient at hindi na lalabas yung mga kababayan natin sa kanilang tahanan at electronic transactions na lang dapat.

Q: Dapat may item na in-advertise dapat klaro na it's going to be delivered to your doorstep. Pero nilinaw ng BIR na ang ita-tax yung mga kumikita ng 250,000 a year. Gross yun? So yung mga nagsisimula pa lang ng ube pandesal, ensymada huwag ho kayo matakot.

to encourage online sellers to register dapat may insentibo din sila diba? Mag-register ka so we can protect you also.

SEN WIN: Yung 250,000, that's 600 pesos a day so yung mga baked sushi alam ko mga ganya na yung presyo nun eh but ang punto lang naman natin is timing yun lang naman.