Dobol R sa DZAR interview ni Senator Win Gatchalian kasama si Ricky Sunga at Ruel So ukol sa Internet Transactions Act, buwis sa online sellers, Food and Grocery Delivery Services Protection Act at pagbubukas ng klase

Internet Transactions Act

Q: Kababasa lang namin yung pinu-push ninyo magkaroon ng internet transaction na mas faster at easier, diba meron na tayong e-commerce na batas?

SEN WIN: Yung E-Commerce Law at itong Internet Transactions Act ay complementary laws. Ibig-sabihin magtutulungan siya dahil itong Internet Transactions Act sinisigurado natin na protektado yung mga namimili at yung nagbebenta dahil ngayon nakita natin dito sa pandemyang to lumobo yung paggamit ng internet, yung pagbili ng pagkain, pati grocery nga madami nang bumibili sa internet kasi nga ayaw na nila pumunta sa grocery at delikado baka mahawaan pa sila, mas episyente dahil kung bibili ka lang naman ng ilang bagay, iutos mo na lang kesa dalhin niyo pa yung sasakyan niyo na nakaka-traffic pa. kaya maraming positibo sa paggamit ng internet pero sa ganitong paraan marami ding umaabuso, maraming gusto mangloko, mga nangii-scam kaya lumobo din yung mga nangii-scam dahil alam ng mga ganitong masasamang tao na madaling manloko sa internet dahil walang proteksyon ang mga mamimili. Kaya itong batas na isinusulong natin magbibigay proteksyon sa ating mamimili at doon din sa mga nagbebenta.

Q: May mga safeguards na siya?

SEN WIN: Correct, may safeguards na siya for example kung ako ay isang nagbebenta sisiguraduhin ng gobyerno na ako'y lehitimong nagbebenta doon naman po sa mga namimili kung ang nabili naman nila ay hindi tama o mali ang ibinenta sayo, merong kang proteksyon na makukuha.

Q: Minsan yung pag-deliver sayo pagbukas mo iba eh?

SEN WIN: Maraming ganyan tulad ng mga ito na nakikita natin sa online shopping, karamihan nito tinatawag nila na virtual mall, hindi naman sila ang may-ari ng gamit kaya kapag nagreklamo ka sagot sayo 'ay hindi ho namin kontrolado yan eh' so doon sa seller magrereklamo eh nasa China paano ka magrereklamo doon diba? Tatanggapin mo na lang yung bulok na gamit kaya importante na meron tayong proteksyon di katulad ng mall diba kung mali ang nabili mo sa mall pwede mong isauli pero kung online napakahirap niyan dahil gagastos ka pa ng shipping at ikaw talaga ang mapeperwisyo.

Q: Ano ang mga penalty dito? Like bumili ako sa isang online marketing tapos sabihin nating may maling produkto, bukod sa violation DTI law ano ba nakasaad sa Senate Bill 1591?

SEN WIN: May mga multa inilagay natin doon depende sa amount at depende din sa pangyayari but definitely may multa yan na nakakahalagang from 100,000 all the way to 1 million so depende sa sitwasyon at depende sa gamit pero ang pinakamahalaga dito ang ating pamahalaan ay magtatayo na ng isang opisina ito yung E-Commerce Bureau na magmomonitor sa ganitong transactions at magbibigay ng proteksyon sa buyers at sellers. Hindi lang naman natin pinoproteksyunan yung buyers pati rin yung sellers rin. May mga bumibili pagdating doon ayaw naman bayaran o namemerwisyo din so dapat both sides merong proteksyon po.

Q: Ano tong sinasabi nilang value face, sa Malaysia, sa Vietnam?

SEN WIN: Makikita natin na tayo ay isa sa pinakamababa pagdating sa e-commerce, maraming bansa kahit sa Vietnam lagpas na ang kanilang transaksyon kumpara sa atin at isang dahilan nga doon ay yung proteksyon. Marami sa mga buyers natin gusto pa rin sa mall bumili o sa let's say sa mga tindahan dahil alam nilang may makakausap sila, maisasauli nila doon kung hindi nila nagustuhan o bulok yung nabili nila pwede nilang isauli. Yung na nga kapag binili mo sa online paano mo isasauli kung nasa China o ibang lugar yun? magshi-shipping ka pa doble gastos pa.

Q: Senator siguro kasi tayong mga Pilipino more on gusto natin physical eh, kaya mas marami pa rin talagang pumupunta ng malls.

SEN WIN: Depende pa rin sa tao, dahil ako may mga gamit pa rin ako na gusto ko sa mall kagaya ng damit o pantalon dahil paano kung mali yung maipadala sayo. Pero yung mga simpleng bagay for example kung gusto mo bumili ng mga school supplies or office supplies pwede na yan sa internet dahil pare-pareho lang naman yan.

Q: Kasi itong bagong niyong pino-propose, kasi sa ibang bansa like dito sa Australia mahina na daw ang mga mall more on on internet transaction na daw sila kaya ba nating sumabay sa ganun?

SEN WIN: Feeling ko in the future mag su-survive yung mga fashion for example nga kung ikaw ay bibili ng damit gusto mo talaga masukat yun para makita mo kung bagay sayo o hindi diba so tingin ko magus-survive ang mga fashion industry pero yung mga kagaya ng sinabi ko mga kitchenware, school supplies, office supplies nakita ko parami ng parami bumibili sa online at mas kumbinyente, kung bibili ka lang ng notebook bakit ka pa sasabak sa traffic pa-deliver mo na lang sa mga delivery services eh mas mabilis pa.

Q: Pero Senator yung delivery services pag isang notebook sobrang mahal naman.

SEN WIN: Oo tama ka kaya ako ang ginagawa ko iniipon-ipon ko eh. Kung meron akong bibilhin ang ginagawa ko iipunun ko mga sampung items na tsaka ko sabay-sabay na binibili para mas tipid sa delivery.

Q: Senator yung bill natin walang kulong yan, yung mga nangloloko sa online selling?

SEN WIN: Pwede rin po hindi naman pinipigilan mag-file ng mga criminal charges. Kung makikita nila may mga criminal intent pwede ho mag-file ng criminal charges but kung dito sa batas natin multa dahil civil charges naman yun.

Buwis sa online sellers

Q: Sa ngayon sabi maglalagay na daw ng tax ng BIR hindi ho ba mababawasan yung mga online sellers? Matakot?

SEN WIN: Ako hindi ako sangayon diyan sa pagbubuwis lalo na ngayon. Noong nag lockdown nakita ko ang daming tao nag-aral ng baking, nag-aral gumawa ng baked sushi, nag-aral gumawa ng mga iba-bang pagkain at binebenta nila. Facebook, Instagram, saan-saan at naging parang pangtawid nila dito sa pandemyang ito at hindi ako sangayon na bubuwisan. Unang-una hindi na maganda yung timing, pangalawa insensitive naman po yung ginagawa natin ang dami na ngang nawawalan ng trabaho tapos bubuwisan mo pa yung mga maliliit na negosyante. Insensitive yang ginagawa ng BIR dahil kung tutuusin ho POGO alone almost 70 billion na yung utang sa atin reklamo lang tayo ng reklamo, hindi pa nga natin nabawi pinapa-operate pa natin sila, sila pa nga yung unang mago-operate eh compared sa atin. Kaya hindi ko alam ano ang pumasok sa isip ng BIR pero hindi tama yung gagawin ho nila.

Q: Very good kayo Sir. Pangtawid na nga lang ho to maraming walang trabaho.

SEN WIN: Marami akong kaibigan nagiging instant chef eh dahil nga dalawang buwan silang walang ginagawa sa bahay, nanunood sila ng Youtube para matuto mag-bake eh meron palang talent mag-bake so kumita nga yung sa baking niya edi maganda yun, yun ang gusto natin kung may talent ka pwede mong gamitin na pagkakitaan eh bakit natin pipigilan yan maliit lang naman yan hindi naman malalaki. Mas magiging magastos pa sa BIR singilin yung mga maliliit nating negosyante dahil yung administrative costs mas mataas pa.

Q: Kaya nagiisip ako bakit pa naisip ng BIR, tama ho kayo wrong timing ito.

SEN WIN: Wrong timing atsaka insensitive kung kanilang gagawin.

Food and Grocery Delivery Services Act

Q: About yung nagkakansela ng food deliveries?

SEN WIN: Merong isang batas si Congressman Garbin at pinadala nga niya sakin over the weekend at ako'y mag au-author rin ito yung pagbibigay proteksyon sa pagkakansela ng delivery--

Q: Hindi ba dapat nasa batas niyo na rin ito Senator?

SEN WIN: Correct, parang magkasama na siya pero gusto pa natin higpitan kasi nga itong pangyayari ng cancellation ay sa totoo lang hindi pa transaction ito dahil ang binibigyan natin ng proteksyon yung delivery man eh. so ang proteksyon ng batas natin yung mga bumibili at yung nagbebenta pano yung nagdi-deliver eh alam naman natin yung nagdi-deliver ina-advance niya muna yung bayad kaya ang gusto ho natin yung for example Grab or Food Panda sila na magbayad wag mo na pasagutin sa driver dahil yung driver sariling pera niya yung ina-advance at yung tinatawag nating risk yung pagkadelikado ay nasa driver. Huwag naman ganun dahil maliliit lang na mga negosyante tong mga to at serbisyo lang naman ang gusto nila so bibigyan natin ng proteksyon yung mga driver naman po.

Q: Senator maraming pumapabor sainyo lalo na sa dapat hindi dapat patawan ng buwis yung mga nago-online Sir. what about yung mga scammer naman naglipana na rin, may mga natatanggap na kami dito yung mga networking na yan yung mga nasa bahay dahil busy sa paggamit ng mga smartphones?

SEN WIN: Naglipana na ho talaga kaya sa ating mga kababayan kung nakakuha kayo sila ng text na o pahiramin kita ng 10,000 pahiramin kita ng pera huwag silang kakagat kaagad dahil yan ang mga online scammer, kunyari sasabihin pahiramin kita ng pera mababang interes kakagat yung mga kababayan natin, huwag ho sila maniniwala dahil hindi ho sila regulated at pwede lang ho magpahiram ng pera ay yung mga nasa ilalim ho ng Banko Sentral. Yung mga ganito, kapag kumagat ka susunod niyan ay harassment. Marami ho diyan papahiramin ka nga pero pupuntahan ka sa bahay, babantaan ka pa kapag hindi ka magbabayad at pati pamilya mo idadamay pa hindi ho maganda yun. Pumunta na lang ho tayo sa mga microfinance loans, sa mga kooperatiba at ito'y mga lehitimong pwede hong magpahiram ng pera.

Pagbubukas ng klase

Q: Senator, ano po masasbi niyo, diba August 24 ang school opening?

SEN WIN: Pero yung school opening na nasa isip natin hindi ho to yung papasok yung bata. Itong school opening na gagawin ng Department of Education ay tuturuan yung bata sa bahay so ibig-sabihin magbibigay ho ng tinatawag nating self-learning module, pagkuha ng bata ng self-learning module mag-aaral siya at every week kukunin ulit ito at titignan kung siya ay natuto o hindi. Aaminin ko ito ay kakaiba at itong sistema na ito ay talagang kumbaga first time nating gagawin kaya marami hong bagay na pag-aaralan nating mabuti kung epektibo o hindi pero ang importante dito tuloy-tuloy nag-aaral yung bata. Hindi ako naniniwala sa ganitong pandemya ipagpapaliban natin yung kaalaman ng mga bata dahil kawawa po yung mga mahihirap dahil walang silang internet kung hindi natin bibigyan sila ng isang pagkakataon na mag-aral sa kahit anong paraan, maiiwan at maiiwan. Dapat wala talagang maiiwan dahil kahit ganito, aaminin natin hindi perpekto itong sistema na pagtuturo sa bahay pero kahit papaano may matututunan siya.

Q: Base rin sa DepEd Sir mahigit 10 million na ang nag-enroll ngayong taon.

SEN WIN: Maraming bata sa amin, sa Valenzuela nagulat ako sa isang linggo almost 60 percent ang nag-enroll so marami sa ating mga kababayan alam nila na kailangan mag-aral ang kabataan. Kaya nga isa sa mga tinutulak natin yung tv at radyo at by July 15 nasabi nga satin ng DepEd na ready na tayo magturo via tv and radio so for example sa Channel 4 or sa sa 13 sasabihin o lahat ng mga Grade 1 manunood kayo ng alas-otso hanggang alas-nuwebe ng umaga at ito ay pag-aaralan natin. so ang mga magulang naman natin siguraduhin nilang nag-aaral at nanunood po ng telebisyon yung kanilang mga Grade 1.

Q: Papaano yung internet, paano kung mabagal at yung mga mahihirap na walang internet?

SEN WIN: Correct. Yan nga ang isang hamon natin sa DICT na ayusin yung speed ng internet natin na palawakan pa. Aminado ho tayo marami tayong lugar na wala pang internet, tinitignan ko ngayon yung statistika, only 40 percent ang merong sinasabi nating stable internet. Marami hong may smartphone, maraming may mobile access pero yun talagang may regular na access talagang onti lang dahil yung iba nakiki-WiFi lang o may libreng WiFi kapag walang libreng WiFi wala na ho.

Q: Kaso Senator pag libre yung WiFi mabagal kasi ginagawang negosyo kapag ganitong mabagal tataas mo, iu-upgrade mo may additional parang talagang sobrang ginagawang negosyo na? Dati nag-apply po ako 999 nagbayad ako tapos lumagpas daw ako sa data so dinagdagan. Gawin ko na daw 2,500 para unlimited noong naging 2,500 na yung binabayaran ko naputol hindi pa natatapos yung buwan sabi kasi lumagpas na daw ako eh akala ko unlimited?

SEN WIN: Baka ano-ano yung mga pinapanood mo? alam ko pag video matakaw. Kaya meron kaming isang pinaplanong itulak na maglagay ng cell site sa bawat eskwelahan dahil natuklasan namin na lahat ng barangay, all 42,000 merong elementary school. So kung yung elementary school makabitan ng cell site na meron WiFi na rin, covered na natin buong Pilipinas at yun ang kailangan natin WiFi sa school at WiFi sa barangay. So yung po yung isa sa tinutulak namin para po mas mabilis yung pagkalat ng internet sa ating mga barangay.

Q: Maraming nagtatanong na mga Valenzuela na maganda raw ginagawa niyo sa Senate lalo na sa Valenzuela dahil mababa na halos yung cases ng COVID-19.

SEN WIN: Tuloy-tuloy ang mass testing natin kaya marami tayong nahuhuli at naa-isolate kaagad natin. Kaya ang aking panawagan sa ating kababayan sa Valenzuela na mag-ingat. Huwag na nating sisihin ang gobyerno kung may testing ba o wala, tayo na mismo ang magingat, magsuot ng mask, maghugas ng kamay. At ito pala na-prove na natin to sa Valenzuela, lahat po ng mga cases namin nanggaling po sa pagtitipon o salo-salo minsan kasi akala ng mga kababayan natin eh inosente lang ang mag salo-salo pero karamihan ng cases, almost 70 to 80 percent ng cases namin, natuklasan namin pumunta sa kainan o mga gatherings kaya yan talaga dapat ang iwasan natin.

Q: Sana magtuloy-tuloy na ho yan lalo na papasok na tayo sa new normal situation.

SEN WIN: Napakahalaga ho ng papel na gagampanan ho ng ating mga magulang pagdating ssa edukasyon at pagdating na rin sa proteksyon ng kanilang mga anak.