Transcript ng RMN-DZXL interview ni Senator Win Gatchalian kasama si Ely Saludar ukol sa mataas na singil sa kuryente, mass testing, middle class at MSMEs

SEN WIN: Magandang umaga Ely, magandang umaga sa ating mga listeners.

MATAAS NA SINGIL SA KURYENTE

Q: Meron po ba kayong natatanggap din na mga reklamo sa mga kababayan natin, dito po sa mataas na singgil ng Merlaco, talagang madami po ah nagsisisuguran ho sila sa mga business centers ng Meralco, talagang napakataas ho. Kayo po ba ay nakakatanggap ng reklamo Senator diyan po sa senado?

SEN WIN: Marami akong natatanggap na reklamo sa Facebook, sa email even sarili kong mga kamag-anak ay nagrereklamo sa akin dahil alam nila na Chairman tayo ng Energy Committee kaya minarapat nating imbestigahan itong sitwasyon na ito at nakita namin na meron pong confusion, pagkalito sa ating mga consumers kung paano po babayaran at ano yung computation. Kaya ang mungkahi namin sa Meralco ay unang-una, linawin dapat nila dahil marami talagang nalilito kung paano kinompute yung paniningil nila. Marami rin kasing nagulat ngayon month of May dahil tumaas yung babayaran nila. Kaya maraming hindi makapaniwala na ang laki ng kanilang na-konsumo. Kaya ang mungkahi natin ay linawin para sa ating mga consumers ang computation dahil meron naman pong instructions, meron naman pong resolusyon ang ERC kung paano po ito iko-compute.

Q: Ang kautusan po ng ERC, meron ho silang guidelines diba? Ang average, halimbawa, yung buwan-buwang konsumo at binabayaran, doon lang ibabase. Kasi katulad ko ho meron akong mismo nung bill at yung consumption chart, biglang taas po ng Mayo, doble, so paano po yan kasi kung ang panuntunan ng ERC ia-average ho, halimbawa buwan-buwan binabayaran po 8,000 pesos dapat hanggang Mayo siguro 9,000 lang kung sakaling umakyat ng kaonti pero kung magigng 6,000 parang nakakagulat naman Senator di po ba?

SEN WIN: Simple lang, kung hindi maintindihan ng consumers natin ang ibig sabihin ng computation, hindi sila transparent dahil sa mga ganitong paniningil, importante na naiintindihan ng ating mga conusmers kung ano yung binabayaran nila. Importante din na maging transparent yung computation dahil ang sinasabi ng Meralco sa kanilang mga pahayag, ina-average ho nila at wala dapat labis yung average, kung meron man, dapat kino-correct na nila sa billing ng Mayo, sa month of May. Kung ganun po ang kanilang paliwanag dapat malinaw yan sa electricity bill dahil kahit ako nagulat din ako noong nakita ko yung electricity bill namin at electricity bill ng aming kamag-anak dahil halos five times ang tinaas. Kaya yung sinasabi nila na in-average nila ng tatlong buwan, dapat pakita nila yung average na yun at kung kulang pakita nila kung ano yung kulang.

Q: Kasi ang nangyari base sa aking pagtingin, akin mismo, hindi in-average eh parang tinotal yung mga nakaraang buwan at yun ang naging total ng Mayo. Ano po yung nangyari?

SEN WIN: Dapat tandaan natin na hindi dapat bayaraan kaagad yung kanilang paniningil kasi sabi rin sa resolusyon ng ERC, meron tayong palugit na apat na buwan, four gives po yung pagbabayad, umpisa niyan sa June. So ibig sabihin sisinglin ka ng Mayo tapos sa June ka magbabayad ng installment na apat na buwan o four gives.

CONVENIENCE FEE

Q: So dito naman tayo Senator, merong kaming natuklasan, mukhang titgnan din po ng Department ng Energy, yung mga nago-online diba dahil nga sa COVID, mas maganda mabawasan mismo ang pila sa mga business centers. So magbabayad via online mga tao. May mga reklamo raw at iimbestigahan din ng Department of Energy (DOE) na 47 pesos na sinisingil ng Meralco, yung tinatawag na convenience fee para sa pagbabayad ng mga electricity bills online, alam niyo na po ba ito Senator?

SEN WIN: Ang laki naman, 47 pesos, ngayon ko lang yan narinig dahil to be honest about it noong nagkaroon ng lockdown lahat po cash ang pangbayad ng karamihan. Pupunta sila sa tanggapan ng Meralco at binabayaran nila in cash. Pero ngayon lang ho nagkaroon ng ganitong interest na magbayad online dahil nga di makapunta ang mga tao sa tanggapan para magbayad. Ngayon ko lang narinig yun at unang dapat tignan dito ay, ito ba may pahintulot ba ng ERC? dahil lahat ng singil ay dapat may pahintulot ng ERC, titignan ho natin yan. In fact, dapat nga tanggalin na ang convenience fee dahil mas magiging kumbinyente ang pagbabayad ng electronic kasi hindi na sila magbibilang, hindi na nila pick-upin yung pera. Ang pagbabayad gamit ng pera mabusisi din yan dahil may armored van pa, may pulis pa, mabusisi talaga. Pero kung online mas kumbinyente ho yan para sa kanila.

Q: Mas makakatipid nga tong Meralco dahi sa ibang mga telcos ah, kasi postpaid ho ako at sa mga credit card papapiliin ka, kung gusto mo bigyan ka pa rin ng bill na para sa bahay mo na papel, parang may bayad ng kaonti, ewan ko magkano yun mga 5 to 10 pesos pero ito paperless na dapat wala nang bayad to diba?

SEN WIN: Tama, dahil kung paperless mas onti yung taong gagalaw, yung pagha-handle po ng pera ay wala na kaya nga di ako naniniwala na dapat may bayad yung convenience fee or transaction fees. Kung ako ang tatanungin dapat lahat ay electronic na para makaiwas rin ang mga tao lumabas ng bahay para hindi sila mahawaan ng virus.

Q: Ito po pinapa-explain na ho ni Secretary Cusi, pero kayo ho ba Senator may mga nagte-text, kelan ho ang gagawin ninyong pagdinig patungkol sa problema dito sa Meralco? Mas maganda maipaliwanag po nila sa tao kasi kahit mayaman, mahirap lahat apektado.

SEN WIN: Wala tayong inaakusa na nagmamalabis o wala tayong inaakusa na umaabuso at labis ang kinokolekta. Ang sinasabi natin, dapat maging transparent maging malinaw sa ating consumers ang computation, maging klaro ho kung paano kino-compute yung mga ganitong mga singil. Wala tayong inaakusahang umaabuso sa sitwasyon na ito. Ganunpaman, sa Biyernes ng ala-una magkakaroon tayo ng hearing tungkol dito at titignan natin ng mabuti at bubusisiin natin ng mabuti kung ano po yung naging formula ng kanilang pagsingil.

Q: May text ho tayo, baka naman daw pinatungan yung singil sa mga consumers dahil nalugi sila dahil nagsara ho yung mga malalaking mall, pabrika na mataas na kumukunsumo ng kuryente dahil nawalan daw sila ng kita, ano ang sagot ninyo dito Senator?

SEN WIN: Tingin ko hindi naman ganun yung nangyari at talagang itong mga gnaitong commercial transactions, kung for example, meron na tayong ganitong lockdown meron po yang pamamaraan para hindi malugi ang mga kumpanya. Ito po yung tinatawag na force majeure at tingin ko naman may mekanismo para hindi gaano kalaki yung malulugi ng mga ganyang kumpanya. Pero ganunpaman, importante ho sa consumers natin na klaro. Pag nakita nila ang electricity bill natin dapat klaro satin kung ano ang binabayaran natin.

SUPLAY NG KURYENTE

Q: Dito ho sa nangyaring COVID-19 pandemic Senator, eh kahit papano pwede nating sabihin na hindi tayo nangangamba na kakapusin tayo sa enerhiya dahil nakatipid ho tayo sa dalawang buwan natin na lockdown?

SEN WIN: Correct. Ang laki ng binawas ng konsumo ng kuryente, halos kalahati ang binaba ng konsumo ng kuryente dahil nawala nga yung mga kumpanya. Nawala yung mga pabrika, nawala po yung mga mall kaya talaga ang demand, yung pagkonsumo ng kuryente ay malaki ho ang ibinaba. So wala tayong pangamba na mawawalan tayo ng kuryente dahil labis at tuloy-tuloy yung suplay ng kuryente.

ABS-CBN FRANCHISE

Q: So Senator yung kahapon, kayo yung sa Comittee on Public Services dahil nag-inhibit si Senator Grace sa issue ng renewal ng franchise ng ABS-CBN. So ano po ang susunod na hakbang dito dahil po diyan sa Kamara, mukhang binago na po nila ang kanilang desisyon. Tatalakayin na po ata yung dalawampu't limang taong prangkisa na panukala kumpara sa parang anim o limang buwan lang na provisional franchise. So sa Senado anong susunod na hakbang dito Senator?

SEN WIN: Aantayin ho namin yung version ng House of Representatives. Nakaayon ho sa ating batas na ang mga ganitong prangkisa dapat manggaling sa House of Representatives. Pero minarapat na rin namin na magkaroon ng isang pandinig dahil kulang na tayo sa oras. Kulang-kulang meron tayong pitong araw bago po kami pumasok sa mahabang bakasyon. Kaya minarapat ng Senado na magkaroon na ng pandinig, yung preliminary hearing tungkol dito sa prangkisa. Pero bago namin matalakay ang prangkisa, kailangan muna namin antayin umakyat sa Senado yung final version ng House of Representatives.

Q: Pero ano po masasabi niyo na dapat intayin muna bukod sa House, yung magiging akto o desisyon dito ng Supreme Court?

SEN WIN: Nag-desisyon na ho ang Supreme Court kahapon na hindi bigyan ng TRO ang ABS-CBN. Bilang tatlong equal branches yan, ang hudikatura at ang kongreso ay co-equal branch ibig-sabihin pantay. Pwede kaming gumawa ng sarili naming hakbang na naayon sa kung ano ang ikabubuti ng ating bansa, kaya tuloy-tuloy po ang trabaho ng Kongreso pagdating dito sa franchise ng ABS. Ang Mababang Kapulungan ay magkakaroon ng pandinig at kung yan ay naakyat na sa Senado kami na naman po ang magkakaroon din ng pandinig.

MASS TESTING

Q: Isa pang issue, pinaguusapan sa social media Senator, kayo po ba, ano po ba yung pagkakaalam ninyo at kahulugan dito sa tinatawag na mass testing?

SEN WIN: Nako, naging malaking debate yan. Pag sinabi nating mass testing di po nangangahulugan na lahat ng tao ay mate-test. Ayon sa mga dalubhasa, pagdating ho dito sa medical at pagdating ho sa public health, dapat po i-test yung pinaka nakalgay sa alanganin. Unang-una, sinu sino tong mga taong to? Sila yung ating frontliners, mga nurse, mga doctor, police, bombero, sila ang dapat unahin. Kasama na rin dito yung mga may sakit dapat unahin na rin sila. so pag sinabi nating mass testing, importante na ma-test natin yung mga nalalagay sa alanganin. Bigyan ko kayo ng update dito sa Valenzuela, inumpisahan na naming i-test lahat ng frontliners, mga BHW, bombero at mga kapulisan at nagulat kami na lumagpas na sa mahigit na isang dosenang frontliners ay nag-test ng positive. So ibig-sabihin dahil lagi nga silang nasa labas, nalalagay sila sa alanganin, nalalagay sa panganib ang kanilang buhay dahil nakakasalamuha nila halos araw-araw ang kung sinu-sinong nasa lansangan kaya nahawa sila. so pag sinabi nating mass testing ang priority yung may sakit at frontliners.

Q: At syempre yung may posibilidad na magkaroon. Pero iba rin ito sa expanded targeted testing?

SEN WIN: Marami nang variations pero pinaka-simple lang para maipaliwanag natin nang mabuti. Kung ang trabaho mo ay delikado at lagi kang nasa labas, kung ang trabaho mo ay ang pakikipagsalamuha sa iba't ibang tao o kaya'y ikaw ay may sakit, dapat i-test ka.

Q: Maliwanag yan at ngayon nagtatalo-talo, lalo na sa twitter.

SEN WIN: Oo nga, akala ng tao pag mass testing lahat eh, hindi ho, walang bansa ang gumawa ng lahat o buong populasyon ang tine-test. Wala ganun na nangyayari kahit anong bansa pa ang tignan natin. Binibigyan ng priority yung mga frontliners, kasama dito yung mga kapulisan, BHW at bombero at kasama na dito yung may mga sakit. Halimbawa, meron kang sipon, o meron kang sakit sa lalamunan, malaki ang tsansa na mahawaan ka so dapat i-test ka.

MIDDLE CLASS AT MSMEs

Q: Pero kayo Sen, ano ang pananaw niyo dito kasi ito marami rin nagte-text satin. Yung mga middle class dapat din bang tulungan? Kasi marami nagrereklamo dito na maraming may trabaho na magbabalik na dahil naka MECQ, yung iba naka GCQ pero wala nang babalikang trabaho dahil sila po ay napabilang sa middle class. Tapos yung mga maliliit na negosyante, pe-pwede ho ba ito, dapat ho bang tulungan ito Senator?

SEN WIN: Maraming middle class na tawag natin mga self-employed. For example, ikaw ay may sariling negosyo, ikaw ay propesyonal, pwede ka sa middle class. Pero dahil nga nakasara pa ngayon, patay ang negosyo, mauubusan ka na rin ng savings dahil ang middle class natin kahit na middle class sila may hangganan din yung kanilang savings. Para sa akin dapat abutin din natin sila, tulungan din natin dahil nga nagagamit na rin nila ang kanilang ipon sa pagswe-sweldo, sa pagbibigay ng araw-araw na pangangailangan kaya dapat silang matulungan din. ito po yung isang mungkahi natin sa pamahalaan na wag naman sanang lahatin ang middle class na may kaya dahil marami sa ating middle class, may tinatawag din tayong lower middle, middle middle, yung mga nasa tinatawag nating nasa lower-middle, ngayon ay nagagamit na nila yung kanilang ipon.

Q: So sana narinig yan ni Senator Cynthia Villar. Senator Win yung pinaguusapan din kung papaano babangon, kayo po ba kasama sa Economic Affairs, yung Committee?

SEN WIN: Yes, tayo po ay Vice-Chairman ng Economic Affairs Committee.

Q: Tamang-tama, papaano daw po matutulungan yung mga maliliit na negosyante kasi ngayon pinaguuspan din yung mga negosyante na mukhang bilyon-bilyon na yung gustong hingiin na subsidiya, yung mga airline companies. Pero yung mga nakikiusap satin yung mga maliliit na kumpanya, yung mga maliliit na negosyante na binabanggit niyo nga, papano raw matutulungan ng gobyerno kasi siguradong dudulog din ang Malacañang, Ehekutibo sa dalawang kapulungan ng Kongreso para sa pagbabadyet. Kayo po ano yung pananaw niyo rito Senator?

SEN WIN: 99% ng mga kumpanya sa ating bansa tinatawag nating medium, small and micro enterprises at itong mga kumpanya na ito sila rin ay may pinakamaraming empleyado. Meron kulang-kulang, meron tayong mga 950,000 medium, small and micro enterprises kung saan aabot halos 5 milyon ang kanilang empleyado. Marami ho talaga tayong kababayan na nagtatrabaho sa mga tindahan, sa salon yung iba sa mga franchisees na nagbebenta ng pagkain. Dahil nga sa ngayon nakasarado ang mga mall, matumal ang pagbebenta dahil marami sa kababayan natin ay natatakot pa ring lumabas kaya paliit ng paliit ang kanilang kita. Si Congressman Wes Gatchalian, ang aking kapatid na Congressman, siya po ang Chair ng Trade Committee at isa po sa tinatrabaho naming dalawa ay pano mabigyan ng karagdagang tulong yung tinatawag nating MSMEs dahil importante na, unang-una mag-survive sila dito sa krisis na ito. Pangalawa para hindi sila magtanggal ng empleyado dahil kung magtanggal ho sila, pupunta rin yung kanilang mga empleyado sa pamahalaan para humingi ng tulong. Kaya importante na malampasan nila yung krisis na ito at mabigyan sila ng suporta at unang suporta na pwede nating tugunan ay ang kapital dahil nauubos na ang kanilang kapital at yung pang sweldo nila. Pangalawa dapat mabigyan din ng suporta ang kanilang mga empleyado dahil kahit may sweldo sila marami pa rin sa kanila ay no work, no pay. So dapat mabigyan din po sila.

Q: Okay, Senator salamat po sa inyong oras dito sa RMN, good morning po sainyo. Ingat po Senator.

SEN WIN: Maraming salamat Ely, maraming salamat sa ating mga listeners.