Transcript of interview in the Senate

On having PAO lawyers, parang kawawa naman si Napoles

Una, ang pagkakaroon ng counsel ay karapatang pwedeng i-invoke ng isang witness, pero hindi siya requirement bago tumestigo ang isang witness sa anumang komite ng senado. Di ba marami naman ang tumestigo na wala namang counsel pero nagsasalita, tumetistigo, pero karapatan nya yon pwedeng gamiting kung i-invoke nya, nakakatawang nakakainis lang, eh i-invoke nya tapos sasabihing wala siya, medyo malabo yata yon. Aside from the fact na kaya nya namang kumuha ng abogado, may panahon pa naman talaga siya para kumuha ng abogado. Kung wala man, tama ang ginwa ng blue ribbon committee na may ipina-standby na mga PAO. Ang analogy nyan ay parang arraignment sa korte. Kung walang abogado ang isang akusado at ia-arraign na sya, pipilit mag-aapoint ang judge ng abogado sa korte, PAO man o ibang private lawyer, kung sinuman ang nandon, para tumayo bilang counsel nya at least for arraignment purposes. Yon din siguro ang analogy na ginamit ng blue ribbon committe sa pagpapa-standby ng PAO lawyers in case nais nyang gamitin sila.

Pwede nyang tanggihan ang PAO?

Pwede rin nyang tanggihan yon.

Kung tanggihan nya yon pwede nya bang sabihin sa hearing na wala siya...

Na walang siyang abogado, hindi yon rason para hindi sumagot sa anumang katanungan at hindi mag-attend ng hearing. Gaya nang nasabi ko, pansinin nyo na lamang yung mga naunang hearing ng komite, maliban sa whistle blowers, wala namang nagdala ng abogado eh, nagtestify lang ng diretso mismo yung mga inimbitahang testigo ng blue ribbon committee.

Pero sir iba yung kay Napoles, dahil sya yung center ng investigation

Well wala namang probisyon sa rules ng senado kung nasa sentro ka ito ang rule, kung wala ka sa sentro, kung nasa lihis, ito ang rule, pareho naman ang rule para sa lahat.

Option of the senate if she continues to invoke her right against self incrimination

Under our rules, kung nagd-idisagreee ang senado ron, pwede siyang i-cite in contempt, kanya nga lang dapat tingnan din ng senado yon dahil dati na siyang nakakulong sa Sta. Rosa. Ang sina-cite in contempt ng senado, usually dito sa senado kinukulong, eh may aircon dito, mas maganda pa kaysa sa Sta. Rosa, pero dahil may commitment order galing sa korte, eh maski na i-cite sya in contempt, doon pa rin siya idi-detain sa Sta. Rosa. Ngayon kung saka-sakali sa bail hearing nya, eh manalo siya, halimbawa bigyan siya ng grant ng bail, maski na mag post siya ng bail pag may contempt order ang senado sa kanya may dagdag na rason kung bakit dapat siyang manatili kung bakit sya dapat manatili pa rin kung saan siya nakadetina.

Yung ang bearing ng... Yon ang magiging bearing, well yung dagdag na bearing siguro perception na ng publiko, kung mga simpleng tanong hindi mo masagot at ayaw mong sagutin maliwanag na may tinatago ka. Mayroon tayong tinatawag sa rules on evidence na admission by silence kung saan, kung may tinanong sa yo o may inaakusa sa yo, natural dapat itanggi mo agad kung yan talaga ay hindi totoo. Hindi naman niya ginawa, instead nag-invoke sya ng right to remain silent or right against self incrimination, malayang pwedeng maghusga ang sinumang nanonood non na mukhang guilty, mukhang may tinatago dahil ayaw sumagot, nasa sa kanya yon. Ang sayang lang siguro, oportunidad ang binibigay sa kanya ng senado, ang tingin nya ba dito ay dagdag na panggigipit, sa katunayan oportunidad ito. Inakusahan siya dito sa komite ng senado, binibigyan namin siya ng pagkakataong sagutin at harapin yung nag-akusa sa kanya sa parehong komite ng senado. Kung gagamitin nya yon maganda para sa kanya, kung hindi man, kawalan nya yon.

Majority vote ba ng komite ang kailangan para i-cite siya in contempt?

Ang alam ko sa rules, majority ng komite, ng membership ng komite, pero halos lahat naman ng senador miyembro ng komite, mga 18, 19 yata ng miyembro ng blue ribbon committee.

Walang period yung contempt, until...

Until yung contempt order ay i-lift ng senado.

Hindi pwedeng magdecide yung chairman on his own?

To cite in contempt, pinagbobotohan yon ng komite, pero usually pagnag-cite in contempt ang chairman, considered unanimous yon, unless may mag-object o humingi ng botohan.

Sa sinasabi nyo na kung pinayagan siyang makapag-bail, pero may contempt, doon pa rin, same detention pa rin o sa senate na yung detention nya?

Pwedeng don pa rin, kasi pwede namang magdecide ang senado kung saan siya ipipiit.

Pwede ba nyang sabihin tomorrow na hindi siya magsasalita dahil wala siayng lawyer?

Pwede niyang i-invoke yon pero dapat tanungin muna ang tanong bago nya i-invoke yon, dahil baka mamaya pangalan pa lang ang tinatanong, kailangan nya agad ng abogado, hindi naman siguro dapat yon.

So yung nga magdedecide pa rin kayo every question kung ayaw nya dahil walang lawyer?

Usually ang ginagawa ng senado ino-note yung mga pag-invoke nya, mag-oobject ang sinumang nagtanong kung tama nga ba yung invocation o hindi, pag-uusapan yon sabay-sabay na. mahirap naman isang tanong pa lang i-contempt agad tapos mag-adjourn na yung hearing, hindi naman siguro ganon.

Sir, pag nag-invoke s'ya ng right against self-incrimination tapos sasabihin ng senador na nagtanong na hindi katanggap-tanggap na dapat mag-invoke s'ya ng ganun, pwede bang...

And then magmomove s'ya, let's say to cite her in contempt. Kunwari lang. Sana ang maging proseso nga ay pwedeng i-cite in contempt right then and there pero tuloy pa rin ang hearing o ino-note lahat ng ganung motion, pagpapasyahan in an executive session, o kung hindi man, hiwalay na meeting ng Blue Ribbon Committee yung magiging pasya kaugnay sa motions to cite her in contempt.

So tomorrow din kayo magdedeicde sir ng hapon?

Depende na sa chairman. Depende na sa chairman.

Eh yung ano, dun sa pagne-name? Napag-usapan na rin? Na-bring na rin? Yung sa mga ine-name ni Napoles?

Well, alalahanin n'yo, yung hindi pagbigay ng pangalan kahilingan ni Sec. De Lima yun para sa whistleblowers. Walang ganung usapan at walang ganung kahilingan sa parte at panig ni Napoles.

What if she asks the same thing?

Akala ko ba hindi s'ya magsasalita? (laughs) Depende. Again, pag-uusapan yun. Wala siguro sa lugar ang testigo na sabihin yun. Sa kaso nila Sec. De Lima, ng whistleblowers, hiniling nila yun bago mag-file. Nakapag-file na sila since, twice over na, ng mga kaso. So siguro nga, baka iba na rin yung patakaran o kalakaran sa hearing na darating bukas. Dahil ang kondisyon lamang naman nun ay baka raw ma-pre-empt. nakapagfile na sila. So at least, in so far as dun sa nafile-an, hindi na naman siguro dapat ikubli yung mga pangalan na yun.

Sir, gaano ka-competent yung PAO na mapangalagaan yun rights ni Napoles kung parang na-designate lang naman sila, hindi naman?

Ganun din naman sa husgado. Tandaan n'yo, ang abogado, ang trabaho, hindi mag-convict o mag-acquit. Ang trabaho ng abogado, sinumpaan n'yang tungkulin yan, tiyakin na gumawad ng hustisya sa sinumang hihingi ng tulong n'ya. At maliban dun, gaya nga ng sabi ko, kaya naman niyang kumuha ng abugado kung gugustuhin niya, sa totoo lang. Hindi kapani-paniwalang wala siya man lang makuhang ni isang abugadong malapit o kaibigan niya o associate ng sinong dating abugado niya na tutulong sa kanya bukas. Kung wala mang mag-appear na abugadong siya ang pumili, desisyon niya talaga yun.

Sir, yung kahapon sir, tactic lang talaga yun? Delaying tactic?

Hindi naman sa delayong tactic, tangka yun. Stratehiya siguro yun pero hindi umubra at hindi naman talaga uubra.

Sir, how do you foresee or project what will happen tomorrow?

I don't know and I cannot anticipate what will happen tomorrow. Pwedeng mapasagot siya, pwedeng hindi, pwedeng umiwas siya sa lahat ng katanungan, pwedeng idawit niya kaming lahat. Hindi ko alam. Lahat siguro ng bagay open pagdating sa kanya dahil kung mapapansin mo, yung mga dati niyang interview bago siya magtago, minsan nagsasalita, minsan ayaw magsalita, may ilang binibitawan, may ayaw bitawan, may sinabi siyang mastermind, ayaw niyang pangalanan. Siguro lahat yun depende sa mood at paggising niya bukas ng umaga.

Sir, kayo how are you preparing your questions kasi wala pa naman siyang affidavit e.

Wala. Pero base sa mga pahayg niya, base sa pahayag ng mga whistleblowers, kaya importanteng nandun yung mga whistleblowers bukas para may komprontasyon sa pagitan nung nag-aakusa at nung inaakusahan. Alalahanin natin sa mga interview ni Napoles bago nagtago, inaakusahan niyang ang nasa likod lang talaga nito ay si Benhur. Walang iba at nagamit lang daw yung opisina niya. Kaya hahayaan nating ipaliwanag niya yun kung paano nangyari yun, yung buong opisina niya nagamit ng hindi niya nalalaman.

Sir, dun sa other case ng ibang whistleblowers, continuing yung ruling na ano, na hindi nila ina-name yung mga sangkot?

Hindi. Kung maaalala niyo nga nung hearing, inomposed yung rule na yun dahil hindi pa daw sila, magfi-file pa lang daw sila ng kaso. So nag-file na ng kaso, tapos na yun. Matagal tayong hindi nag-hearing e. Nakapag-file na sila ng kaso. Nakadalawang.. nakadalawang batch na ba? A... pero ang basis nun, yung whistleblowers pa rin diba? Nakadalawang batch na sila ng pag-file ng kaso. So siguro naman at least in so far yung mga kinasuhan nila, alangan naman na hindi pa nila pangalanan. Kinasuhan na nila at sinabi na nila lahat sa pahayagan

Hindi, sir kung may second batch pa nga. Until tomorrow, wala na, hindi na applicable yung dating...

Dun sa mga na-file-an na nila kasi ang condition lang naman nila, ayaw nila i-preempt yung pag-file nila

Dun sa pa-filelan lang nila?

Dun sa pa-file-lan lang nila. Sige wag nila banggitin yung sampung binabanggit nilang legislator na karamihan ay mambabatas. Hangga't hindi pa nila napa-file. Pero yung mga na-file na nila, wala na sigurong rason para itago pa yung mga pangalan nyan.

So, hindi ba sir, not applicable sa kanila unless i-request lang ng camp ni Napoles, pwede ring i-apply sa kay Napoles yun

Kakasuhan din ba niya yung mga yon? Hindi, kakasuhan din ba ni Napoles yung mga 'yon? Anong ground? Anong rason? Ang rason ni Sec. De Lima ay ayaw nilang i-preempt yung isasampa nilang kaso dun sa mga hindi pa napapangalanan. Kung ang rason niya ay ayaw daw niya pangalanan dahil baka ma-preempt, baka ma-preempt ang ano? Kakasuhan din ba niya yung mga taong ayaw niyang banggitin ang pangalan?

Sir, baka pumalag po yung mga involved na senators kapag paulit-ulit na naman na mababanggit yung names nila.

Hindi naman sa paulit-ulit nababanggit. Nakaksawa din naman yun kung paulit-ulit. Ang malungkot lang kasi sa record ng Senado, 'ni walang nabanggit na pangalan pero sa lahat ng pahayagan, radyo at TV, e nandun yung mga pangalan. So kung may titingin ng records ng Senado, say 10, 20 years from now, blangko ang record ng Senado pero lahat ng pahayagan, lahat ng makikita sa internet, e nagliltawan naman yung mga litrato, pangalan at mukha. So hindi rin naman siguro tama yun.

Sir, yung mga makukuha bukas, pwedeng gamitin yun sa... Maisa-submit ba sa Ombudsman? Anong plano n'yo dun?

Kung kapaki-pakinabang yan sa prosekusyon malamang kunin nila yung records. Public records yun. Kung kapaki-pakinabang yan sa depensa, malamang gamitin din ni Napoles yun. It can work both ways.

(inaudible) abolition ng PDAF?

Dalawa pa lamang ang natatanggap namin. Gaya nga ng nasabi ko, hindi naman namin itatago yun. Dalawa pa lamang ang natanggap namin pero ang deadline naman sa November 11 pa. Ang sakin at ang kay Senate President Drilon. Ang nasi namin ay pareho. Tanggalin sa budget, ibawas sa kabuuang national budget na 2.68 trillion.

So kayong dalawa pa lang?

Ang nagsa-submit pa lang.

Bakit medyo matagal, or?

Ang deadline naman November 11 pa. November 11 pa naman yung deadline. Hindi naman unahan ng pag-submit yan. Hindi porket una kang nag-submit, first place ka. Hindi.

Hindi naman ibig sabihin na...

Well, baka yung iba nagbabyahe pa. Baka yung iba wala dito sa bansa. Basta yung binigay naming deadline ay November 11.

QUESTION: (inaudible)

Well, sa ngayon maliwanag yun kasi lumabas na 'yon sa inaprubahan nilang budget, pinagbotohan na ng House yon. So, inamend nila yung budget, ni-realign nila yung pondo nila. Ang Senado wala pa, malalaman natin sa November 11. At the latest, November 18 dahil baka may hindi mag-submit. So, lalabas nun, yung committee report namin base sa submission ng November 11 na posibleng magbago pa pagdating sa plenaryo.

Sir, paano 'pag hindi nag-submit?

Ang sinabi ko sa Caucus, ang hindi mag-submit, ireretain ko dun sa regional proposal ng House. Ang ginawa kasi ng House of Representatives, yung 4.8-billion sa mga senador na tig-tu-two hundred million ng mga senador, pinasok nila dun sa apat na ahensiya sa lump sum item, namely DOH, DSWD, DOLE and CHED. Dun nila nilagay, so 4.8 divided four, 1.2-billion for each of those agencies

To realign?

Dun nakalagay yun, kasi diba yung PDAF kasi, senador at congressman yon. So, dun nila nilagay yung 4.8-billion. 1.2 per agency. So, yung senador na hindi magsa-submit, iiiwan ko dun yung portion nila. So, tig-fifty million sa kada ahensiya.

Sir how will that clear in the budget. These many senators... The rest want their PDAF deleted and other amendment lang.

It will come out as an amendment to the version of the house as approved on third reading.

A, so hindi na kayo kukuha ng.. parang consolidated na ang desisyon, kumbaga individual na talaga kayo.. ang magrereflect dun kayo talaga.. for abolition ng PDAF for 2014

So, ang amendment sa budget will be: tatanggalan ng fifty million on the part of Sen. Drilon for example yung apat na ahensiyang binaggit ko don sa lump sum item na yon at isu-subtract ko sa total budget na 2.268-Trilllion

Pero sir kung wala pang mayorya, kung wala pang majority position or kanya-kanya na talaga lahat?

Kanya-kanya. Pagkakaunawa ko ganito. Kanya-kanya dahil wala namang botong mayoryang i-abolish yan. But after November 11, tanong ko nga rito sa mga kasamahan ko, sabi nila, "tignan na lang antin kung ano ang kakalabasan pagdating niyan." Paano pag mayorya ng mga senador gustong i-abolish?and then may pending resolutions kasi ang abolition. Anong mangyayari dun? Applicable yung botohang yan sa amendment ng budget pero hindi maa-apply sa resolusyong pending? Ang posisyon ko, dapat mag-apply dun sa mga resolusyong pending. So the Senate at that point can act as a consolidated position.

Pero sir siguro kung yung sentiments na yun ma-formalize, during the hearing yun resolution na yun e, you're talking about the budget. So applicable yun sa budget lang?

Tatanungin ko nga kung yun na ang posisyon ng mayorya tungko sa budget na ito.

So dapat dun din sa resolution cosistent?

Tatanungin ko kung ano ang magiging status nun o (inaudible) nun sa resolusyon dahil wala pa ngang pagdinig na ginagawa dun sa resolusyon dahil nagbu-budget nga din kami.

Pero sir wala kayong nakikkita na just one position in the Senate for alignment or for abolition or walang ganun?

There is only one possibility for a singular position in the Senate - abolition. On my part, they cannot force to have my PDAF if I don't want it. On the part of Senate President Drilon, ayaw na rin niya. Hindi naman pwedeng pwersahin ng mayorya na magpo-propose kami ng amendment na tanggalin yun.

Pero sir paano yung mga position na abolition pero may mga buts na basta, inabolish nga yung pork kaya nga hiniwa-hiwalay namin. Abolition pa rin yung interpretation nila dun kasi lump sum yung inabolish nila.

Sa totoo lang, napakaraming depinisyon ng abolition ng pork barrel. Sabi ko nga at ang naging usapan namin sa caucus, kada senador kada senador, kung anuman ang kanilang posisyon, ihayag natin sa publiko at hayaan mong depensahan at ipaliwanag ng bawat isa yung kanilang naging desisyon. Either way naman, may tama. Pag nagpa-abolish kami at sinubtract sa budget, may maririnig kaming magsasabing, sana ibinigay na lang sa Bohol imbes na tinanggal sa budget. Hindi ba may ganun? Yung mga magpapare-align sasabihin nila, hawak pa rin ninyo yah. Sasabihin nila hindi na lump sum ito. So kanya-kanya naman, may paliwanag at posisyon, boses.

Pero paano nyo sir bibilangin yung abolition kung iba nga yung interpretation? How do you get to that?

Ang depenisyon ko ng abolition, pareho ng posisyon namin ni Senate President Drilon.

Na walang re-alignment? Walang appropriation?

Well yun ang tema ng resolusyong finile ko. Yun din yung tema ng resolusyong finile ni Senator Drilon. Ang depenisyon namin ng abolition ay iawas sa National Budget.

And so far sir, ilan yung who share the same definition ng abolition?

Ayokong magsalita para sa kanila. Hintayin ko silang sumulat sa akin, para at least, may hawak ako. Ang hawak ko pa lamang ay yung sa akin at kay Senate President Drilon. Hopefully all of them will comply and submit by November 11.

Sir, paulit nung apat na agency.

Nasa Buadget naman yun na inaprubahan ng House ha. DoH. CHED. DOLE. And DPWH. A, sorry. Yung DPWH kasi naka-line item na yun, P24.5 million per congressman. Naka-identify yung mga projects, not less than two million per project sa DPWH.

Sa CHED?

Sa CHED scholarhsip. Kung school building yun, DPWH pa rin yung kasi mag-iimplement ng school building DPWH. Wala namang scholarship sa DepEd dahil libre ang public elementary and high school education.

So sir walang PDAF ng senator sa DPWH?

Sa version ng House ha, na inaprubahan, wala. Pero kung magpapa-amend ng budget, posibleng magkaroon dun.

On the abolition of PDAF

Well I filed the resolution to that effect, I think that's the best evidence for it, but I cannot vote in their behalf and decide for them.

On the President's decision to go around and explain DAP

Well prerogative ng Presidente yon, ginagalang ko siya sa pagiging open at consultative nya, pero sa akin maliwanag naman ang DAP eh, ang DAP ay slogan, ang DAP ay tawag o pangalan sa pag-utilize ng savings ng gobyerno. Utilization of savings has been done by previous administrations, hindi lang ginamit yung katagang DAP. Kung baga yung DAP walang pinagkaiba sa "Kung walang corrupt, walang mahirap." It's a slogan. Sabi nila wala namang ganyang item sa budget, wala naman talaga, wala rin naman nakalagay sa budget "Kung walang corrupt, walang mahirap" eh. But it's an on-going slogan and program of government in its anti-corruption drive.

.... so there's no need for the President to go around and explain...

Well again, I will not fault him for talking to the people, I will not fault him for going out, explain certain things that he thinks need to be explained to the people. I think that's an admirable quality, hindi siya dapat pinipintasan, dapat pa nga siguro pinupuri yan dahil dumidirekta siya sa tao at hindi niya nililimitahan yung mga access lamang sa kanya. Whether it's an issue involving DAP or any other issue, opportunity pa rin yon para sa isang pinakamataas na opisyal ng bansa na rektang makipag-usap sa ating mga kababayan, anong masama ron.

After approval ng 2014 budget, pwede ng magsimula yung DAP investigation?

Again lahat ng naka-refer sa aming komite, sa committee on finance, ihi-hear namin palagi. In the other committees I've handled in the senate, na-hearing ko lahat, kung mapa-file sa amin, hindi ko pa alam eh. (So wala pang dumarating?) Hindi ko pa nati-check, actually. If it is referred to us and we're the lead committee palagi kaming maghi-hearing tungkol dyan. Not before the approval of the budget because our hearings will most likely morning and afternoon, kailan ka maghi-hearing dyan.