Cayetano: "Best Xmas gift we can give to Filipinos is the passage
of the FOI - a measure institutionalizing
transparency and accountability in this country"

Minority Leader Alan Peter Cayetano (ASC): Maraming mga bill na urgent katulad ng Sin Tax, Anti Money Laundering, at K to 12. Ang Budget kakapasa lang. Pero may mga bill na hindi lamang urgent kung hindi importante din. Sa kasawiang palad, palaging napu-push back ng "urgent at controversial" ang "important".

I'm talking about the FOI Bill.

Napakahalaga ng freedom of information sapagkat magiging accessible sa lahat ng tao ang impormasyon tungkol sa gobyerno.

Naririnig ko na ngayon pa lang na hindi informed ang mga botante. Hindi sila informed kasi kahit anong request sa gobyerno ng mga kopya ng mga kontrata, at iba pang imprmasyon, ay hindi ibinibigay sa kanila.

Aside from reiterating that the FOI Bill be considered and be certified as urgent, ako ay natutuwa na magiging priority ito sa Senado. I talked to committee chairman Sen. Gringo at itutuloy-tuloy niya ito.

I'm hoping that the lower house will do the same. Pagkatapos kasi na maipasa ito sa komite, kailangan pa ng committee hearing. Sa ngayon, nagkaka-problema pa sa quorum sa House. Nagkakaroon din ng problema sa dami ng debate sa controversial bills.

Umaasa ako na anumang version ang maipasa, ang importante ay hindi matapos ang kongreso na ito na wala tayong FOI Bill.

Kailangan natin tandaan na "gains" ang pangulo pagdating sa accountability at transparency. Pero hindi pwede na ang accountability at transparency ay nakasalalay lang sa isang tao o sa presidente. Dapat institutional ito.

This law will make accountability and transparency institutional, whoever the president is and will be.

Reporter: Are you pushing for a vote on it before Christmas?

ASC: Yes. Isa lang yata ang nakalista na mag-i-interpolate and we passed this already in the last congress. Naisama na dito ang Malacanang version. Sa pag-uusap namin ni Senator Gringo kahapon, may posibilidad na wala nang mag-interpolate at dumiretso na tayo sa botohan nito. Kung ganoon, hihintayin na lang ang version ng House.

Sa House kasi, nasa Committee pa din at hindi pa nadadala sa floor.

Reporter: Sir, 'yung reluctance po ni Pres. Aquino na magpakita ng suporta sa FOI, what does this say?

ASC: Sa palagay ko naman buo ang suporta niya, kailangan lang na ma-certify as urgent sapagkat sabay-sabay ang mga priority niya. Idagdag pa natin na 'yung mga priority niya ay controversial din.

Halimbawa nito ang RH Bill at ng Sin Tax, at 'yung pagpapasa ng budget. All of these bills are competing for time at this point. Kaya parang kailangang mamili ang Malacanang. But I think the FOI should not be controversial.

Ibig kong sabihin, may narinig na ba kayong politiko na nagsabing ayaw niya ng accountability at transparency? May nagsabi na ba na politiko na siya ay pabor sa graft and corruption?

Bakit hindi natin maipasa ang FOI?

Reporter: Sir, 'yung issues on national security, paano sa version na ito?

ASC: Na-adress na lahat 'yon. 'Yung mga issue sa national security at executive privilege, naipaloob na lahat ng amendments noong ipasok ang Malacanang version. We will make sure that that will not be tampered.

We don't have to reveal data o information that will affect security operations of the PNP, NBI, or the Armed Forces. Pero kailangan din na may remedy ang tao, lalo ang media, kung sa tingin nila hindi naman makakaapekto sa national security at ginagamit lang ang mga salitang "national security" para hindi matingnan.

Sa US, mayroon silang ganyang remedy. Halimbawa, hanggang ngayon, may dini-declassify pa sa Nixon case, whether it's the court records or the records of the executive. So we have to have a system to have these things revealed.

Reporter: Do you have to wait for the House version to be passed?

ASC: Umaasa kami na maipasa. Dati nauna ang Senado na ipasa ito at umabot ng BiCam. This shows that both houses are capable of passing it. We just need that extra push and political will that both houses pass it. Pero ngayon, parang mas mabagal sa House. Hindi ko naman masisi dahil napakaraming controversial nga na Bills, kaya hirap ang leaderato ng House na isabay-sabay ito.

Pero umaasa ako na isang magandang senyales sa House na mauna na ang senado na ipasa na ito. Lahat naman ng colleagues natin dito ay pabor dito.

Reporter: Will there be any opposition in the Senate?

ASC: I think so. There may be one or two senators with questions, but these have been taken up last congress. We were able to pass it last congress in the Senate and eventually, we hope to do the same thing this Congress.

Noong ako ang chairman ng committee, si Sen. Enrile at si Sen. Miriam ay may mga katanungan pero nang ma-address ang mga iyon, naipasa.

Even the president, when he was here in the Senate, voted for it.

Reporter: Will you be able to pass it before Christmas?

ASC: Sponsorship ang ibibigay ko ngayon. Kung walang magtatanong, pwede na naming ipasa on second reading. We just have to wait three days, meaning, next week, for the printed copies.

Depende ito kung may pipila pa para mag-interpolate. Pero kung wala na, next week, kaya nang pagbotohan. Kung ma-certify ito as urgent, kahit bukas pwedeng pagbotohan sa third reading, kung matapos ang second reading.

Pero kahapon, sabi ni Sen. Gringo, basta walang magtanong, pwede na kaming tumuloy. At sinuportahan ng majority leader ito.

Reporter: Do you appeal that this be voted on?

ASC: Yes. Pinakamagandang Christmas gift natin sa ating mga kababayan ang transparency and accountability sa gobyerno. Ipakita natin na kung walang masamang ginagawa, wala dapat itago.

Reporter: Will it be taken up anytime soon on the floor?

ASC: Senator Loren has a sponsorship speech too. Pero wala pa siguro kaming tig-sampung minute. Afterwards, we will push for it to be taken up.