Transcript of press briefing with Senator Mar Roxas

JPEPA:

MAR: Una, tungkol dito sa JPEPA, gusto ko lang ipahayag ng pormal ang aking nasabi sa FOCAP, na sa palagay ko, itong JPEPA ay tabla-talo para sa ating bansa. Sa aking pagsusuri, sa aking pag-aaral, iyong mga benepisyo na makukuha natin dito ay magmumula sa ating pagsisikap at sa ating pagtratrabaho, wala sa treaty itong mga bagay. Ang treaty ay nagbubukas ng pagkakataon para sa atin, subalit hindi ito maisasakatuparan kung hindi naman hahakbang ang ating gobyerno at ang business sector, para nga ang potensyal na ito ay maging totoo. Sa kabila n'on, malinaw na malinaw na matatalo tayo kung hindi tayo sumama sa JPEPA na ito. Calculable at nabibilang ang mga trabaho at mga investment na mailalagay sa alanganin. Kung time's up pass your papers, decision time na nga, kung ikumpara ang talo sa tabla, doon na tayo sa tabla.

Ang mga karatig nating bansa, Thailand , Malaysia , Singapore , at patapos na rin ang Indonesia at Vietnam , lahat sila ay mayroong kanilang 'JPEPA' sa bansa nila. At sa Pebrero-Marso, ipopormal na ang Japan-ASEAN regional agreement. Kung hindi tayo kasama rito, maiiwan tayo sa kangkungan. Ang pera, ang investment ay mapupunta doon sa mga bansa na nagkaroon ng mga kasunduan na kasama doon sa Japan-ASEAN free trade agreement o economic partnership agreement.

Para lang ma-summarize, ang trade natin sa Japan ngayon ay mahigit sa $14 billion. Ang exports natin sa Japan ay mga $6.97 billion, ang imports ay $7.3 billion. Doon sa $6.97 billion, ang $5.78 billion nito ay nasa zero tariff na, wala tayong benepisyo gawa ng JPEPA. Doon sa naiiwan na $1.19 billion, magiging zero po iyon, diyan makikita ang benepisyo para sa atin. $440 million garments, furniture at iba pa, magiging zero immediately, at ang $750 million, nandiyan ang mga prutas, lalong-lalo na ang saging at pinya, magiging zero eventually, gradual ang pagbaba n'iyan.

Sa ating iniimport naman mula sa Japan na $7.3 billion, $4.58 billion ay nasa zero na, pumapasok na rito ii at zero tariff. Doon naman sa naiiwan na $2.7 billion na hindi pa zero ang tariff, inisa-isa ko ang mga tariff, mga produkto na iyan at nakita ko ang $1.7 billion ay raw materials o kaya capital equipment, talagang gusto natin na pumasok iyan dito sa mababang taripa para maging mas mura ang produktong ito sa paggawa ng iba pang mga produkto. Doon naman sa naiiwang $1 billion na sa ngayon ay may kompetensya dito sa atin, kabahagi ho niyan ay immediately zero, kasama diyan ang mga electronics at appliances. At iyong gradual reduction ay iron at steelworks. Kaya dito sa trade in goods and agriculture, nakikita na halos patas-patas ang na-negotiate sa JPEPA. Kaya sa pagtapos ng aking pag-aaral n'itong nakaraang Pasko, dumating na aking conclusion na para sa akin, mas mabuti na pumasok tayo rito, at gawin natin ang lahat para itong mga benepisyo ay maisakatuparan kaysa sa maiwan tayo sa kangkungan at mga ibang bansa ang siyang magbebenepisyo sa Japan-ASEAN free trade agreement.

Lahat ng produkto sa mundo ngayon, kabahagi ng global supply chain, halimbawa dito sa atin, yung transmission ng mga sasakyan, iyong Toyota , Honda, binubuo sa ibang bansa. O kaya mga wire harness, dito galing sa atin. Kung hindi tayo kabahagi ng JPEPA, mawawala tayo sa global supply chain at mailalagay sa alanganin ang mga pagawaang ito dahilan sa ililipat ito doon sa ibang bansa na may pormal na kasunduan. Mahalaga na makasama tayo rito sa regional free trade agreement para hindi tayo maiwan.

Q: Sigurado na ba ang ratification ng JPEPA?

MAR: Di ko sinisigurado ang ratification ng JPEPA, sinasabi ko lang na natapos na ang aking pag-aaral dito, at magsisimula na ang aking pagsulat ng committee report na ipopormal ang aking nasabi dito. Ang aming kasunduan with Senator Miriam Defensor Santiago ay ang Committee on Trade and Commerce ay magco-concentrate sa trade and goods, rules of origin, sa investment, mga economic elements n'ito, and we'll leave leave the legal, international relations aspects to the Committee on Foreign Relations, at ibubuo namin ito sa isang committee report.

Q: Is it possible for one committee to recommend one course of action, and the other committee another course?

MAR: Palagay ko, hindi naman. Nagco-coordinate naman kami ni Senator Santiago at kung hatulan ng Committee on Foreign Relations na unconstitutional ito, de kahit ano pang benepisyo na nakikita natin dito o kahit anong probisyon na economic ay isasatabi, dahilan sa constitutionality ang issue. Hindi naman salungat itong proseso.

Q: What are the specific steps the government must take to ensure the treaty's benefits?

MAR: Halimbawa, yung supposed-to-be na pagbukas ng mga Hapon sa ating mga caregivers and nurses, nagbukas nga sila pero iyong kondisyon na inilagay nila ay sobrang tindi. Kailangan maging eksperto sila sa pagsasalita, sa pagbabasa, sa pagsusulat ng lenwaheng Hapon. Maisasakatuparan lang ito kung magkaroon tayo ng programa kung saan magtuturo tayo ng lengwaheng Hapon sa ating mga nurses at caregivers. Ito ay isang programa na madaling magagawa ng gobyerno, hingiin niya sa ODA, na ang ODA ay mag-focus sa ating nurses at caregivers, o kaya sa TESDA. O pwedeng gawing special course sa mga state universities or colleges. Hawak ng gobyerno ang solusyon dito.

Pangalawa, ang pagbaba ng taripa papasok sa bansang Hapon, lalong-lalo na sa agrikultura, hawak din ng gobyerno ang solusyon dito para hindi naman masayang ang pagkakataong ito. Yung investments sa seeds at farm-to-market roads, sa packaging, sa refrigeration, sa lahat, tayo lang ang makakagawa n'iyan, para ang ating mga agricultural products, hindi lang ang saging at pinya pero lahat ng agricultural products natin ay makakapasok ng libre sa bansang Hapon. So iyong mga pagkakataon na napakaloob dito sa JPEPA ay hawak natin. Hamon sa gobyerno na itong mga potentialities, itong theoretical gains ay maging totoo. Gobyerno ang tatawid, magiging tulay, para ang theoretical gains ay maisakatuparan.

Q: What happened to all the 'boksing' during the joint committee hearings?

MAR: Ang aking mga frustrations noong hearings ay dahil hindi kami nakakuha ng mga impormasyon. Sobrang mahirap na makakuha ng impormasyon na malinaw, na ang datos ay accurate at timely. So noong nakuha nating ang datos na ito - kaya napakaraming hearings ito e, parang nagbubunot tayo ng ngipin dito - pagkatapos n'ito bago mag Christmas break, andoon na ang datos, pinag-aralan natin ito at malinaw na kahit theoretical ang gains, at kahit kinakailangan ang tulay para maisakatuparan itong mga gains, malinaw na malinaw na ang mga losses kung hindi natin ginawa ito ay mabibilang at nasa sa trabaho, nasa sa investment.

Q: What are these calculable losses?

MAR: Yung estimates are fairly rough, pero nakikita natin halimbawa sa auto sector, mga transmission, mga wire harness, sa electronics, yung chips at hard drives, mga flat panel displays, lahat ito kasama sa global supply chain. Kapag hindi naipasa ang JPEPA, itong mga produkto ay papasok sa Japan na may taripa. Samantala, ang Thailand , papasok ang kanilang mga produkto sa Japan ng zero tariff. So magkakaroon ng pagkakaiba ang costing ng produkto mula dito versus yung costing ng mga produkto mula sa ibang bansa. Samantala, because of AFTA, iyong mga gawa sa ibang bansa ay makakapasok dito sa atin ng zero tariff. So mas mabuti na kabahagi tayo rito, na makaka-compete tayo, kaysa maging isolationist tayo, at maiwan tayo.

Q: What is the minority's sentiment on JPEPA?

MAR: Ayaw kong magsalita para sa minority bloc, at pati na rin mga kasama ko sa Liberal Party ay isa-isa kong ipe-presentahan itong impormasyon para makumbinse rin sila.

On the US FAA Advisory:

MAR: Isang halimbawa na naman ito ng kasayangan dito sa ating bansa. Sinasabi natin, sinasabi ng kanang kamay, tourism, investment, papasukin dito ang mga investor, sa kaliwang kamay naman, kulang na kulang ang mga isinagawa para hindi tayo ma-downgrade bilang isang safe at compliant na airport.

Matagal na pala itong problema na ito, at, in fact, noong dinedebate itong bill bago tayo mag-recess, sinasabi na maipasa lang ang bill na ito, hindi na tayo ida-downgrade. Eh ngayon, na-downgrade pa rin tayo. Either pambobola ang nasabi rito ng executive branch, o kaya talagang hindi nila alam kung ano ang nangyayari, at nangako sila dito sa Senado na hindi naman pala ganoon ang sitwasyon.

Itong problema na ito sa FAA downgrading ng ating mga airports ay malubha ito dahilan sa kahit ano pa ang gastusin natin, sa tourism advertisments, kung ilang milyon man iyan na ginastos natin sa tourism advertisment, eh nagpalabas lang ng US government ng isang warning about FAA downgrading ay nabura lahat iyan, na-zero lahat iyan, no. So tayo mismo ang nagiging kasangkapan sa ating mga failures, sa ating mga kapalpakan. Talagang malaking sayang ito, at isang halimbawa na naman ito na sana maganda ang nagawa natin dito. Pero ngayon, parang nag-two steps back or three steps back na naman tayo.

Q: What may be the effect of the advisory?

MAR: There is an advisory and any advisory will always have a chilling effect. Ang paligsahan ngayon sa turista, napakatindi. Puwede kang pumunta sa Bali, sa Phuket, marami kang puwedeng puntahan. Samantala, ang mga airport sa Pilipinas, may kasamang advisory na "not FAA compliant." Eh di siyempre, dehado tayo. Sa mga travel agency, sa Amerika, kung tutulak sila ng mga destinations, sasabihin nila na ito ang sitwasyon dito ngayon. And by the way, this is not just for the American market. Ang mga Hapon, mga Koreano, mga Taiwanese, pati mga Chinese, mga Singaporean, tinitingnan nila itong mga status ng mga airport at mga facilities, at kabahagi ito ng desisyon nila. May epekto naman talaga ito.

Q: What can still be done?

MAR: Apparently, the FAA, a long time ago, gave a list of requirements. Something as simple as having librarians check the technical manuals that are on-file. Simpleng-simpleng mga bagay ito, so palagay ko, malaking kahihiyan ito at malaking pananagutan ito ng kung sino man ang ahensiya na supposed to be ay in-charge dito, ang ATO. It's not only being traveler-friendly. Ang sinasabi ng FAA, very technical 'no, ang sinasabi nila ay non-compliant with FAA safety regulations and standards. So, pagka meron nang salita na safety, maaaring nawala lang ang fire extinguisher, maaaring nakandado lang yung fire exit, maliliit na bagay. Pero pag nakasabi na doon sa FAA advisory, of course malaking pangamba iyan, malaking epekto iyan sa mga desisyon ng mga turista.

Kailan ba nila nalaman na may problema, at kailan ba nila nilapit sa Kongreso ang bagay na ito, at sino ang nilapitan nila sa Kongreso, sino ang pinag-alaman nila? Sa aming pag-aaral ng sa Budget process, wala naman sa kanila ang nagsabi na kailangan namin ng dagdag na budget, wala naman sa kanila ang nagsabi na kailangan namin itong mga pag-amyenda sa batas. In fact, kaya finast-track itong paggawa nitong Civil Aviation Authority, na halos walang debate, para lamang maagapan itong pag-downgrade na ito. Kasi kinilala namin sa Senado yung threat sa ating tourism, yung threat sa ating credibility as an investment destination kung ma-downgrade tayo. Sa ngayon, downgraded pa rin pala!

Q: Bakit parang walang kumilos?

MAR: Parehas tayong nagtatanong noon, diba. Well, tayo mismo, magfa-file tayo ng resolution para alamin ito, not so much the impact on tourism, pero ano ba ang nangyari sa administrative processes, na dumating tayo sa hantungang ito. Titingnan natin, kailan ba unang dumating ang unang notice from the FAA, kailan ba ang mga meetings na ito, sino ba ang sinabihan nila, ano ba ang mga sinabi ng FAA at ano ang mga hakbang na isinagawa para makapag-comply tayo o hindi. Para makita talaga who dropped the ball on this one. Ang tinitingnan natin dito is the administrative process para malaman kung anong tanggapan, sinong opisyal ang liable dito, dahilan sa somebody dropped the ball. Hindi naman ito agad-agad. I'm sure, ang notice nito came several months ago, or maybe years even.

Q: Hindi ba ito na-mention sa discussions ng CAA?

MAR: Hindi! Ang na-mention, alam mo, huwag na tayong maging masyadong ma-interpellate kasi kailangan na kailangan ito. Kung hindi pumasa ito, kung hindi tayo magbigay ng signal na talagang ipapasa natin ito, mada-downgrade tayo. Mayrong banta, mayrong threat na magmula sa administration na iyon na nga iyon. Pero ngayon, ipinasa ng Senado kahit hindi na ito pinaka-perfect. Eh, na-downgrade pa rin tayo.

On the Liberal Party:

MAR: Heto na naman kami, kinukuwestion na naman ang LP, nakikita na natin ang pattern dito. Noong si Senador Drilon ay nagsalita laban sa administrasyon, aba'y ginulo ang LP. Ngayon naman na may stand tayo laban sa VAT sa langis, aba'y ginugulo rin ang LP. Kasama ito sa mahabang record ng LP na titinding para sa independence ng ating partido, at ng independence ng lehislatura laban sa paglalabis ng administrasyon. Tumutol kami sa 464, sa 1017, tumutol kami sa Chacha, tumutol ako at ang iba pa dito sa Anti-Terrorism Law, isa ako sa mga nagmumungkahi na tanggalin ang VAT sa produktong petrolyo. So dito sa mga halimbawang ito, na salungat ang ating posisyon sa administrasyon, ay nagbibigay-dahilan kung bakit ginugulo ngayon ang LP.

Q: Konektado ito sa posisyon mo sa VAT?

MAR: Well, naaawa naman ako sa aking kaibigan na si Sec. Lito Atienza, dahil malinaw naman ang desisyon ng Supreme Court. Palagay ko, nauunawaan niya naman ito. Kaya palagay ko, may kume-kuwerdas talaga rito na guluhin ang LP, nang sa ganoon, ang ating atensyon ay mawala dito sa laban natin na mawala ang VAT sa langis.

Q: Sugo ng Malacañang?

MAR: Naku, Maricar, ikaw na ang nagsabi niyan, ano. Siguro, naiisip mo iyan dahilan nga sa iyan ang track record namin sa LP na labanan ang paglalabis, gawin lamang kung ano ang tama, at depensahan ang independence ng aming partido laban sa mga outside influences.

Q: Atienza will be invited to the Anniversary?

MAR: Bukas ang aking imbitasyon kahit anupaman, handa akong isa-isang ipaliwanag kay Sec. Atienza itong mga desisyon ng Supreme Court at mga nakalipas na desisyon ng Comelec at pati na rin ang mga hakbang ng gobyerno. Sinunod namin ang utos ng Supreme Court at ng Comelec at lahat ng proseso na nakapaloob sa Konstitusyon ng Liberal Party, at handa akong ipaliwanag ito sa kanya. Noon, ngayon at sa darating na mga panahon, laging bukas, bilang pangulo ng Partido Liberal, lagi akong bukas kay Lito Atienza na, sa ating imbitasyon na sumama siyang muli dito sa lehitimong Liberal Party. At kay Mike Defensor at sa lahat pa.

Iyong hakbang ng nakaraan ay "deemed resinged" sila, kaya ito sa mga pinag-uusapan. Sisikapin kong lahat nga para mawala ang pagka-deemed resigned nila bilang isang kongkretong hakbang na magkaroon ng conciliation. Pero huwag naman nilang abusuhin ang ating Partido, at huwag naman sana na guluhin nila ang ating Partido dahil sa ang Partido natin, mahal nating lahat ito, at ang isinusulong ng Partido ay ang kapakanan ng sambayanan.